De Small Island Developing States (SIDS) (kleine eilandstaten in ontwikkeling), waaronder Suriname, staan aan de vooravond van de vierde SIDS-conferentie. Als het ligt aan Albert Ramdin, minister van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking (BIBIS), staat de kwestie van rechtvaardige ontwikkelingsfinanciering zeker hoog op de agenda. Dit zegt de bewindsman in gesprek met Suriname Herald.
Hij krijgt hierin bijval van Rueanna Haynes, specialist in internationale klimaatwetgeving en directeur van Climate Analytics Caribbean. Zij is echter van mening dat de concepttekst van het uitkomsten-document voor SIDS 4, genaamd ‘Antigua en Barbuda actieplan’ voor SIDS, geen diepgang biedt in het vraagstuk van rechtvaardige ontwikkelingsfinanciering.
Ramdin vindt dat de SIDS-landen voor lange tijd opzij gehouden zijn ten opzichte van de rest van de wereld, maar nu steeds een belangrijkere rol vervullen. “Tijdens de SIDS4-conferentie moet er daarom een nieuwe richting ontwikkeld worden voor de kleine economieën van de wereld”, zegt hij.
Rechtvaardige ontwikkelingsfinanciering
Haynes legt uit dat SIDS hebben betoogd een speciaal geval te zijn voor duurzame ontwikkeling, vanwege de unieke en specifieke kwetsbaarheden, problemen gerelateerd aan kleine oppervlakte en kleine economieën. Dit weerhoudt SIDS ervan zich te kunnen ontwikkelen met behulp van de traditionele methoden die de ontwikkelde landen tot hun beschikking hebben.
Zij definieert rechtvaardige financiering daarom als financiering die voldoet aan de behoeften van de meest kwetsbaren, waarbij de unieke omstandigheden van SIDS de basis vormen. Zij onderstreept hierbij het belang van toegang tot meer concessionele vormen van financiering, wat volgens haar betekent dat de barrières die SIDS frustreren bij het verkrijgen van financiering, weggenomen moeten worden.
“Ontwikkelde landen die niet in de positie van SIDS verkeren, hebben betere vooruitzichten en verkeren in een situatie waarin ze meer mogelijkheden hebben voor economische ontwikkeling. Voor SIDS geldt dit niet.”
Aanknopingspunten, maar geen concrete actiepunten
De draft van het uitkomsten-document is doorgenomen door de redactie van Suriname Herald. Er zijn geen specifieke zinsneden opgenomen waarbij rechtvaardigheid in verband gebracht wordt met ontwikkelingsfinanciering. Haynes bevestigt deze observatie en onderstreept ook het gebrek aan een tijdlijn en concrete toezeggingen en actiepunten. Zij stelt dat er wel enkele aanknopingspunten zijn. Zo is er in de tekst wel sprake van toegang tot financiering en multilaterale ontwikkeling rekening houdend met de speciale en unieke omstandigheden van SIDS.
In de tekst staat ook opgenomen dat SIDS ondersteund moeten worden in het diversifiëren van hun economieën, waarbij de toegang tot concessionele financiering vergemakkelijkt wordt. Er staat ook aangegeven, dat klimaatfinanciering opgevoerd moet worden, in lijn met bestaande toezeggingen onder het raamwerk van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering en het Parijs Akkoord.
Partnerschap maatschappelijke middenveld en overheid
Haynes is van mening dat het maatschappelijk middenveld en de overheid de handen ineen moeten slaan om de belangen van SIDS veilig te stellen. Vooral als het gaat om onderhandelingen voor het bevorderen van ontwikkeling in de regio. Bij deze onderhandeling hebben ontwikkelde landen ook een vinger in de pap, waarbij zij tot het uiterste gaan om hun eigen belangen veilig te stellen, vaak ten koste van de SIDS.
“Er moet pleitbezorging komen vanuit SIDS op elk niveau. Het maatschappelijk middenveld kan de overheid ondersteunen zodat de SIDS zijn opgewassen tegen de ontwikkelde landen. SIDS moeten weerbaar zijn wanneer ze geconfronteerd worden met weerstand bij het stellen van eisen”, zegt Haynes resoluut.
Zij spreekt verder de hoop uit dat de conferentie zal helpen om solidariteit op te bouwen en de overheden het maatschappelijk middenveld als volwaardige partner beschouwen.
Antigua en Barbuda actieplan voor SIDS
In december 2023 is de zogeheten “zero draft” van het Antigua en Barbuda actieplan voor SIDS, opgeleverd. Tussen de lidlanden is er overeenstemming bereikt, naar verwachting zal aan het eind van de conferentie dit worden aangenomen. Het document is een tien-jaren actieplan voor duurzame ontwikkeling in het Caribisch gebied. Volgens BIBIS-minister Ramdin kan er hiermee met meer daadkracht worden gewerkt aan verbetering van de omstandigheden van kleine economieën. De bewindsman erkent daarom het belang van deze conferentie voor de komende 20-30 jaar.
Het verhaal achter SIDS
Tijdens de Verenigde Naties (VN) Conferentie voor milieu en ontwikkeling in 1992 werden de SIDS voor het eerst formeel erkend. Hierbij heeft de internationale gemeenschap steun toegezegd aan de SIDS voor hun duurzame ontwikkeling. In 1994 werd de eerste SIDS conferentie gehouden in Barbados, wat resulteerde in het Barbados actieprogramma. Hierin werd benadrukt dat SIDS bijzonder kwetsbaar zijn voor natuur- en milieurampen en beperkte capaciteit hebben om te herstellen van dergelijke gebeurtenissen.
De opeenvolgende conferenties in Mauritius (2005) en; Samoa (2014) leverden achtereenvolgens de Mauritius Declaration en; de SIDS Accelerated Modalities of Action Pathway op. Beide documenten dienen ter verdere implementatie van het Barbados actieprogramma. De conferentie wordt elk decennium eenmalig gehouden, waarbij de vierde editie dit jaar van 27 tot en met 30 april plaatsvindt in St. Johns, Antigua.
