Furgel, meer bekend onder de goudzoekers als ‘Fillo’, kan het moeilijk verwerken dat 14 van zijn mati goudzoekers er niet meer zijn. Maandag hebben ze hun laatste maal samen gegeten. “Een van de mannen die het leven heeft gelaten had de massala kip klaargemaakt en we hebben samen gegeten”, vertelt hij terneergeslagen.
Maandag is een schacht van een goudmijn te Kamp 21 Pasi in het Matawai-gebied ingestort. Tot nu toe zijn 14 lijken geborgen die onder het puin bedolven waren. De lijken zijn naar Paramaribo vervoerd en overgebracht naar het mortuarium van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo en het mortuarium van Poesa.
Vandaag is een goudzoeker, die zwaargewond raakte bij het ongeval in een goudmijn in het Matawai-gebied in het district Brokopondo, in het Academisch Ziekenhuis Paramaribo aan zijn verwondingen overleden.
Vrienden verloren
Een groep goudzoekers verblijft in een appartement aan de Brownsweg. De goudzoekers willen wel hun verhaal kwijt want wat ze maandag hebben meegemaakt mag nooit meer gebeuren. Fillo wil niet gefilmd worden, maar wil wel delen wat hij heeft meegemaakt. Hij heeft zelf de lijken van zeven van zijn vrienden uit het puin moeten halen. Hij en aan aantal van ze zitten gebroken en kapot erbij en worden nog bij elkaar gehouden met een shot palm dat ze met water drinken.
Fillo vertelt dat hij en zijn mati’s in het Matawai-gebied goud zoeken. “We zijn een hechte groep en we zijn er voor elkaar. Het is moeilijk om te beseffen dat ze er niet meer zijn”, zegt hij. Toen het incident zich voordeed bevond hij zich niet in de mijn. Hij was nog in het kamp achtergebleven terwijl de anderen hem voor zijn gegaan.
Het waren andere goudzoekers die hem vertelden wat er gebeurde. Met een vaart is hij naar de plek des onheils gegaan om te zien en te horen dat zijn vrienden bedolven waren onder het puin. “ We hebben gegil gehoord vanuit de bergen”, zegt hij. “A bari sa unu yere na wan bruya bari”, zegt hij.
Met de graafmachine werd geprobeerd om het puin te verwijderen. Op een gegeven moment werd de graafmachine operator gevraagd om daarmee te stoppen want die was bezig om meer kwaad te verrichten door de lijken te verminken. “We hebben gevraagd om het rustig te doen want de mannen zijn al dood”, zegt Fillo.
“A hebi”
Fillo is even stil. Hij veegt een traan weg en drinkt een shot palm met water. “Den man ben de dipi,” zegt hij als hij terugdenkt hoe diep ze hebben moeten graven om de lijken uit het puin te halen. Volgens hem waren de mannen 10 tot 15 meter diep bedolven. “A hebi,” beschijft hij zijn gevoel toen hij de eerste lijken samen met anderen eruit haalden.
Hij is niet te spreken hoe het eraan toe gaat op de goudmijn want naar zijn zeggen worden ‘ondro gron” mensen daar geplaatst. Ook is er onenigheid en spanning met betrekking tot het opereren tussen de Saamaka- en Matawai-goudzoekers. Het gaat er bij hem helemaal niet op dat de goudzoekers bestempeld worden als ‘illegaal’. Integendeel zijn ze in het gebied bezig op een eerlijke manier geld te verdienen. “We stelen niet, integendeel werken we hard,” zegt Fillo. Voor nu zullen ze niet in het gebied gaan totdat de situatie tot rust is gebracht en de lijken van de mannen naar hun laatste rustplaats zijn gebracht.
Hierna zullen ze wel weer aan het werk moeten gaan omdat ze een gezin hebben om te verzorgen en niet werken betekent geen inkomsten. Wel willen ze dat de overheid ingrijpt of dat er een ordening komt zodat zaken ordelijk verlopen.
Het zijn Surinamers
Lesley Hardley meer bekend als oom ‘Lesje’ is een lokale bewoner van het gebied en een nabestaande. “Ik heb neefjes van mij verloren, het zijn familieleden,” zegt hij. Oom Lesje is ook goudzoeker en keurt af wat zich maandag heeft voorgedaan. Hij benadrukt dat het ‘Sranan sma’ zijn die het leven hebben gelaten en dat kan niet zo gelaten worden. Feit is wel dat de mijn een gevaar vormt voor de werkers. De nodige maatregelen moeten worden getroffen zodat de individuele goudzoekers wel veilig goud kunnen zoeken. Ordening is nodig waarbij ter plekke mensen aanwezig moeten zijn om hierop toe te zien, is oom ‘Lesje’ van oordeel.
Oom ‘Lesje’ hoopt dat er wel wat duidelijkheid komt in het onderzoek want de lijken moesten nog geïdentificeerd worden. Het is een zware klap voor de familie, de zonen zullen nooit meer naar huis terugkeren. Moeders hebben hun kinderen verloren.
