Jurist Jennifer van Dijk-Silos is het er niet eens mee dat actoren in de samenleving de rechtvaardiging van het kiesstelsel op een integrale wijze willen benaderen, waarbij de verkiezingen van 25 mei 2025 mogelijk uitgesteld zouden worden. Dit zei ze op 11 januari in het programma Bakana Tori op LIM FM.
Het Constitutioneel Hof heeft in augustus de kiesregeling getoetst aan nationale, regionale en internationale wetgeving. Hierbij is bevonden dat de artikelen 9 en 24 geen weerspiegeling zijn van een rechtvaardig kiesrecht. De verkiezingen zullen uitgesteld moeten worden indien besloten wordt om ook de grondwet en alle aanverwante wetten te wijzigen.
Van Dijk-Silos is van mening dat de grondwet en alle aanverwante wetten gewijzigd moeten worden, maar dat het nu geen prioriteit heeft. Men zou volgens haar eerst moeten werken aan de rechtvaardiging van het kiesstelsel, omdat het de belangrijkste zijn waarover het Hof heeft geoordeeld. Andere zaken over een parlementair stelsel of presidentieel stelsel, de ressortraadsleden en districtsraadsleden, kunnen naderhand gewijzigd worden.
“Belangrijk is dat het huidig kiesstelsel niet rechtvaardig is met name de gelijkwaardigheid van stemmen. De kiesregeling is strijdig met het beginsel van gelijkheid en gelijkwaardig van het kiesrecht.”
Van Dijk-Silos gaf aan dat deskundigen bewust of onbewust een strategie hebben om de verkiezingen uit te stellen. Zij maakt zich zorgen hierover, omdat het gaat om hooggeschoolde mensen die ook nog adviseurs zijn van de president of politieke partijen.
“Nu moeten we ervoor zorgen dat er verkiezingen komen. De kiesregeling moet gewijzigd worden. Als we de grondwet willen wijzigen halen we 2025 niet. Politieke partijen zullen niet voorbereid zijn. Binnenlandse Zaken moet ook ready zijn, dus laten we focussen op de twee artikelen en daarna de andere wijzigingen. Het is niet onmogelijk om de kieswet snel te wijzigen”, stelde Van Dijk-Silos.
Zij is van mening dat de urgentie is de wijziging van de kiesregeling op grond van het oordeel van het CHof. De kiesregeling moet volgens haar werken zodat de verkiezingen door kunnen. Echter heeft zij niet het gevoel dat dit dezelfde oproep is van alle politieke partijen.
Indien het kiesstelsel rechtvaardig moet, komen de kiesdistricten zoals we die kennen te vervallen. Men zal moeten gaan naar een verdeling dat eerlijk is en waarbij de stem van elke burger evenveel waarde heeft ongeacht waar de burger zich bevindt. De politieke partijen hebben modellen ontwikkeld, maar houden geen rekening met de grenzen van de districten. “Zij willen dit deel niet loslaten. Ze zien het alleen als zetelverlies.”
Van Dijk-Silos heeft zelf een conceptwet in elkaar gezet. Het doel hiervan is een aanzet te geven om tot een eerlijke discussie te komen. De jurist is van mening dat politieke partijen meer moeten gaan kijken naar het nationaal belang. Iedereen wil de verkiezingen winnen, maar men moet volgens haar op een rechtvaardige wijze en rechtvaardig systeem aan de macht komen. Niet ten koste van het nationaal belang en de democratie.
