Vandaag gaan meer dan 383.000 kiesgerechtigden in Suriname naar de stembus. In de Grondwet is het recht van elke burger verankerd dat zij elke vijf jaar volksvertegenwoordigers kan kiezen. In totaal stemt Suriname vandaag voor 934 volksvertegenwoordigers: 51 assembleeleden, 765 ressortraadsleden en 118 districtsraadsleden. De 51 leden van De Nationale Assemblee (DNA) kiezen binnen een maand na hun installatie de president en vicepresident.
Indien er na twee stemrondes in DNA geen twee derde meerderheid is, wordt de presidentsverkiezing gehouden in de Verenigde Volksvergadering waar een gewone meerderheid van vijftig procent plus één voldoende is. In dit geval is de persoon met 468 stemmen de nieuwe president van de Republiek Suriname.
Vandaag kiest men slechts de leden voor de volksvertegenwoordigende organen. Hiermee is het verkiezingstraject dus nog niet ten einde. Op 12 augustus worden de nieuwe president en vicepresident beëdigd en vervolgens gaat de president over tot beëdiging van zijn ministers. Voor het zover komt dient er dus eerst een presidentsverkiezing te worden gehouden. Het is best wel mogelijk dat deze wordt gehouden in derde en beslissende ronde met alle 934 volksvertegenwoordigers. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2005 toen Ronald Venetiaan in de Verenigde Volksvergadering won van NDP-presidentskandidaat Rabin Parmessar.
De verkiezingen van vandaag zijn belangrijk in die zin dat de krachtsverhouding tussen partijen wordt bepaald in termen van het aantal zetels. Voor het kiezen van een president in DNA zijn 34 van de 51 zetels nodig. Als geen enkele partij dit aantal haalt, zullen de 883 ressorts- en districtsraadsleden voor de beslissing moeten zorgen. Bij de verkiezing van deze volksvertegenwoordigers geldt het personenmeerderheidsstelsel in tegenstelling tot het districten evenredigheidsstelsel voor DNA.
Dat wil dus zeggen dat ook al heeft een partij of coalitie van partijen een meerderheid van 26 zetels in DNA, ze een gewone meerderheid van 468 zetels in de Verenigde Volksvergadering niet hoeft te halen gezien het personenmeerderheidsstelsel voor de lagere volksvertegenwoordigende organen. Dat was eerder reeds het geval in 1996 toen Jules Wijdenbosch in de derde ronde werd gekozen tot president.
Daarom is het belangrijk dat men ook bewust stemt voor de leden van de lagere volksvertegenwoordigende organen. Na 25 mei zal de strijd om de regeermacht daadwerkelijk beginnen. Partijen zullen in een soms onoverzichtelijk traject trachten een regeerbare meerderheid te vinden. Het moeten niet verbazen als gekozen leden de oversteek doen om te delen in de regeermacht. Na 25 mei is alles een open veld en zal achter de schermen flink worden geschaakt om verwerven van regeermacht.
Ga stemmen! De kiezer is vandaag voor een dag de baas in het land. Na 25 mei is het weer aan de politiek die het lot van de burger mede zal bepalen. En dan zal de burger weer vijf jaar moeten wachten voor de volgende verkiezingen. Stemmen is inderdaad een voorrecht zoals de president gisteravond in zijn toespraak tot de natie zei. Maak er daarom goed gebruik van.
