Over ruim twee en een halve maand mogen Surinamers weer naar de stembus, en begint de spanning in politiek Suriname niet alleen langzamerhand toe te nemen, maar ook steeds heftiger te worden. Nu al is te voorspellen dat zich een aantal rare verschuivingen en verrassingen zullen voordoen. De komende verkiezingen van 2025 zullen de politieke geschiedenis markeren, omdat er voor het eerst anders wordt gestemd in Suriname, namelijk volgens het landelijke evenredigheidsstelsel. Kenmerkend is dat vele partijen en combinaties hierdoor een kans maken om een graantje mee te pikken.
Al rond de jaren ’65 (Regering: NPS/Actiegroep) werd serieus gepleit voor een landelijk evenredigheidsstelsel; de toenmalige machthebbers hadden echter geen luisterend oor voor dit voorstel, totdat ze bekaaid ervan afkwamen. Gaandeweg zijn de plannen voor een landelijk evenredigheidsstelsel vaker uit de koelkast gehaald en steeds verder geactualiseerd, tot het model dat vorig jaar door DNA is goedgekeurd.
Als de voorspellingen kloppen en de verwachtingen uitkomen, zal men deze keer niet traditioneel stemmen, maar bewust kiezen voor personen die het algemene- en het volksbelang boven het individuele- en partijbelang stellen. Men gaat dus op kandidaten stemmen die een nationale aanpak nastreven en volledig gaan voor daadwerkelijke vooruitgang van land en volk. De doorsnee Surinamer is anno 2025 immers politiek bewuster en kritischer geworden en laat zich geen knollen voor citroenen meer verkopen.
Programma’s
Op weg naar de komende verkiezingen staat de wens centraal dat de kiezers, vooral de firstvoters, zich niet langer blindstaren op het materiële en vooral niet op populistische beloftes en ongeoorloofde uitspraken van politici. Zij moeten zich bovenal laten leiden door transparantie, duurzaamheid, alsook door corruptie- en familie- en vrienden-vrij, daadkrachtig, integer beleid, onmiskenbaar gericht op onvoorwaardelijk lands- en volksbelang. De Surinaamse politieke geschiedenis leert ons overduidelijk hoe het vooral niet moet.
Tot dusver zijn velen door politici op een dwaalspoor gebracht, vooral door uitspraken gedaan in de jaren 1974 en 1975, waardoor de exodus naar Nederland begon. Dit leidde ertoe dat burgers verkeerde keuzes maakten! Daarom moeten we, meer dan voorheen, zeer kritisch zijn op de door partijen gepresenteerde programma’s en serieus nagaan of deze daadwerkelijk realiseerbaar zijn; er mag helemaal geen ruimte worden gelaten voor gebakken lucht. Naar mijn mening moet bovendien elke uitsluiting van burgers beslist worden afgewezen, en moet het principe dat iedereen recht heeft op een behoorlijk toekomstperspectief leidend zijn.
Alle partijen moeten enerzijds hun toekomstvisie en beleidsplannen voor de ontwikkeling van land en volk ondubbelzinnig inzichtelijk maken, en anderzijds de haalbaarheid daarvan objectief presenteren. Anno 2025 verwachten oprechte burgers concrete en goede vooruitzichten; het zal fijn zijn om niet langer achteruit te kijken, maar juist vooruit te blikken. Het gros van de oude politici, die overigens een sta-in-de-weg vormen voor de verdere ontwikkeling van het land, moeten zonder meer worden vervangen door eerlijke, oprechte, capabele en integere voorhoedespelers.
Voorkeur moet worden gegeven aan politici die een nieuwe richting kunnen geven aan de ordening van het staatsbestel, gericht op groei en bloei van het land, waarbij de betrokkenheid van de totale gemeenschap niet mag ontbreken. De toekomstige regeerders – de integere voorhoedespelers in het domein van “oil and gas” – dienen ervoor te zorgen dat de maatschappelijke en sociaal-culturele positie van elke Surinamer in het algemeen, en van de kansarmen in het bijzonder, aanzienlijk wordt verbeterd.
Er moet een sterke, stabiele samenleving ontstaan, waarbij gelijke rechten en plichten voor iedereen zullen gelden, maar bovenal een homogene samenleving, waarin geen ruimte is voor rassenhaat en bevolkingsgroepen niet tegen elkaar worden opgezet of opgehitst!
Tenslotte, ter overdenking, een citaat van Albert Einstein: “Vecht niet steeds tegen dezelfde vijand, anders leer je hem al je geheimen.”
Roy Harpal
