Er gebeuren rare dingen in Suriname. Onder het oog en de neus van sheriff, president Chan Santokhi, het Openbaar Ministerie en de kruipende magistratuur van Suriname vinden opmerkelijke zaken plaats. Ik merk op dat, naarmate de verkiezingen naderen, mensen veranderen. Hun ware aard wordt duidelijker, en jammer genoeg wordt de drang om op de valreep nog wat ‘lekkers’ te vergaren steeds zichtbaarder voor wie goed observeert.
Recent heeft een artikel op Starnieuws mijn aandacht getrokken. Opmerkelijk aan dit nieuwsbericht is dat er sprake is van een beleggingsconcept waarbij goudstaven als investeringsproduct worden aangeboden aan het Surinaamse volk. Dit lijkt mij juist een manier om witwassen mogelijk te maken. Het is eveneens opmerkelijk dat de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) hierbij betrokken is en dus mogelijk bijdraagt aan een constructie waarbij, onder het mom van een beleggingsproduct, zwart geld wordt witgewassen via de handel in goud. We weten allemaal hoe schemerig de goudhandel is. We weten ook hoeveel olie er wordt gesmokkeld om goudmijnen van goedkope brandstof te voorzien, die uiteindelijk wordt betaald door de gewone Surinamer.
De vraag die mij bezighoudt, is hoe een dergelijke manier van witwassen via de goudhandel – mogelijk gepresenteerd en ondersteund door de VES – zich verhoudt tot de moeizame procedure die Suriname moet doorlopen op het gebied van de National Risk Assessment. Lees dit rapport maar eens.
Waarom zou de VES hieraan meewerken? En waarom werpen personen uit de gelederen van de VES zich met naam en toenaam op om dit mogelijke witwasconcept te ondersteunen?
Zal de herkomst van het beleggingsgeld worden bijgehouden?
Zullen meneer Larry Chong en Narpath Bissumbhar, de personen die het product als ondernemers zullen aanbieden – samen met de VES als mogelijke ondersteuner van dit beleggingsproduct – verplicht worden om alle geldstromen van kopers van de goudstaven te registreren? Moeten beide heren, met bijstand van de VES, verantwoording afleggen over waar het geld van de koper vandaan komt? Of mag het allemaal zomaar gebeuren?
Als je in Suriname een bankrekening wilt openen, moeten we allemaal door een streng controleproces waarbij zelfs de kleur van je onderbroek en de herkomst van het geld om die onderbroek te kopen, worden bevraagd. Zal diezelfde mate van controle ook gelden als Jan en vooral Piet plotseling met een tas vol dollars aankloppen bij Larry Chong, Narpath Bissumbhar en de VES om wat goudstaven in te slaan?
Goud en witwassen
Goud heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht gehad. Het edelmetaal wordt niet alleen gezien als een veilige investering in onzekere tijden, maar ook als een statussymbool en een waardevol ruilmiddel. Helaas wordt goud ook misbruikt voor illegale activiteiten, waaronder het witwassen van zwart geld. Dit fenomeen komt wereldwijd voor en vormt een uitdaging voor autoriteiten die proberen financiële criminaliteit te bestrijden.
Wat is zwart geld en witwassen?
Zwart geld is geld dat illegaal is verkregen, bijvoorbeeld door drugshandel, fraude, belastingontduiking of corruptie. Omdat dit geld niet legaal kan worden uitgegeven of geïnvesteerd zonder argwaan te wekken, proberen criminelen het te ‘witwassen’. Witwassen is het proces waarbij illegaal verkregen geld wordt gereinigd, zodat het lijkt alsof het afkomstig is van legale bronnen. Dit gebeurt vaak via complexe financiële constructies, maar ook via tastbare goederen zoals goud.
Waarom goud?
Goud is een ideaal middel voor witwassen om verschillende redenen:
– Anonimiteit: Goud kan relatief anoniem worden gekocht en verkocht, vooral in contante transacties. In veel landen zijn de regels voor het kopen en verkopen van goud minder streng dan voor financiële transacties.
– Waardeopslag: Goud behoudt zijn waarde over tijd en is wereldwijd geaccepteerd. Dit maakt het een aantrekkelijk middel om grote bedragen zwart geld in op te slaan.
– Moeilijk te traceren: In tegenstelling tot geld op een bankrekening is goud moeilijk te traceren. Eenmaal omgesmolten of omgezet in sieraden verliest het zijn herkomst.
– Internationale handel: Goud wordt wereldwijd verhandeld, waardoor criminelen het gemakkelijk over grenzen kunnen vervoeren of verkopen zonder al te veel vragen.
Hoe werkt het witwassen via goud?
Het proces van witwassen via goud verloopt vaak in verschillende stappen:
– Aankoop van goud: Criminelen gebruiken zwart geld om goud te kopen, vaak via tussenpersonen of in landen met minder strenge regelgeving. Dit kan gebeuren in de vorm van goudstaven, munten of sieraden.
– Vervoer en opslag: Het goud wordt vervolgens vervoerd naar een andere locatie, bijvoorbeeld een land met soepelere wetgeving, waar het wordt opgeslagen of verkocht. Soms wordt het goud omgesmolten om de herkomst te verbergen.
– Verkoop van goud: Het goud wordt verkocht aan legitieme kopers, zoals juweliers, beleggers of goudhandelaren. De opbrengst van de verkoop wordt gestort op een bankrekening en lijkt daarmee afkomstig van een legale bron.
– Re-integratie in de economie: Het “gewassen” geld kan nu worden gebruikt voor legale investeringen, aankopen of andere financiële activiteiten zonder argwaan te wekken.
Voorbeelden uit de praktijk
Er zijn talloze voorbeelden van hoe goud wordt gebruikt voor witwassen. In India, een van de grootste afzetmarkten voor goud, wordt geschat dat een aanzienlijk deel van de goudaankopen wordt gefinancierd met zwart geld. Criminelen kopen goud met contant geld en verkopen het later om het wit te wassen. Ook in landen als Dubai, waar de goudhandel bloeit, zijn gevallen bekend van witwassen via goudtransacties.
De rol van overheden en instanties
Overheden en internationale instanties zoals de Financial Action Task Force (FATF) zijn zich bewust van het probleem en nemen maatregelen om witwassen via goud tegen te gaan. Enkele van deze maatregelen zijn:
– Striktere regelgeving: Het verplichten van goudhandelaren om klanten te identificeren en transacties boven een bepaald bedrag te melden.
– Toezicht op de goudhandel: Het monitoren van goudtransacties en het opsporen van verdachte activiteiten.
– Internationale samenwerking: Het uitwisselen van informatie tussen landen om grensoverschrijdende witwasactiviteiten te bestrijden.
Conclusie
De verkoop van goud biedt criminelen een aantrekkelijke mogelijkheid om zwart geld wit te wassen. Door de anonimiteit, waardeopslag en internationale handel is goud een ideaal middel voor illegale activiteiten. Hoewel overheden en instanties stappen ondernemen om dit tegen te gaan, blijft het een uitdaging om deze vorm van financiële criminaliteit volledig uit te bannen. Het is daarom essentieel dat de goudsector, overheden en internationale organisaties blijven samenwerken om de integriteit van de financiële systemen te waarborgen.
Er gebeuren opmerkelijke dingen in Suriname, en opmerkelijke personen uit de gelederen van de VES lijken hierbij betrokken te zijn. Dit toont opnieuw aan hoe diepgeworteld corrumperende krachten in de Surinaamse samenleving zijn. Want als goud blinkt, verbleken alle principes.
Dr. Ashwin Ramcharan RO
