De VES heeft op Starnieuws een analyse gegeven om de recente stijging van de SRD te verklaren. De SRD is opmerkelijk genoeg ongeveer 20 procent in waarde gedaald, gedevalueerd in de volksmond; “a koers kring baka!”
Een 20 procent koersstijging, terwijl de VES en de president van Suriname elkaar om hun tekort aan economisch inzicht de maat nemen, is een zeer zorgelijke situatie. Waarom? Omdat de VES en president Chan u de essentie van het probleem niet vertellen. Ik zal het voor de zoveelste keer uitleggen: Het gaat niet om de koers. Het gaat om de koopkracht. Stuur niet op de koers, maar op de koopkracht, dommies!
Suriname is een import-junkie
De essentie is dat Suriname een import-junkie is, een valuta-verslaafde, een land dat aanstellerig haring, druiven en appels wil eten, Mercedes en Dodge Ram wil rijden en nog veel meer wil consumeren. En zolang dit het geval is en blijft, zolang Suriname een import-junkie blijft met een grote schuld, en deze schuld blijft stijgen, zal er aan de vraagkant van de markt naar valuta grote druk blijven op de SRD. Deze importbehoefte, in combinatie met demografische en sociaal-maatschappelijke verschuivingen, zal de importbehoefte van Suriname alleen maar vergroten in de komende decennia.
Suriname blijft een begrotingstekort hebben. Met andere woorden: te weinig inkomsten en te veel uitgaven. Dit blijft voorlopig zo, want na 10 jaar NDP heeft ook Chan — eigenlijk de VHP (want PL en ABOP tellen niet, ze hebben 5 jaar kaw tere vastgehouden) — niets significants aan de verdiencapaciteit van het land gedaan.
Dus ja, de koers kan elk moment weer stijgen. Ook al stopt het even met stijgen of daalt het, de koers gaat direct omhoog wanneer de OMO’s, het afromen van de SRD’s, ophouden. En zoals ik al 4 jaar aangeef, het volk van Suriname begint het nu te begrijpen; ze geloven niet meer in de SRD, en terecht. De EUR en de USD zijn gewoon veiliger. Je kunt het volk dus ook niet kwalijk nemen dat ze bij de eerste de beste schijnbeweging van een SRD-stijging vluchten in de EUR of USD.
2e IMF-programma hoogst noodzakelijk, anders koers naar 50 of hoger
Helaas zal de SRD-koers zonder de OMO’s, en dus het kunnen lenen bij het IMF, gevaarlijk omhoog blijven bewegen. Waarom? Omdat de SRD-koers nu duidelijk omhooggaat, terwijl het IMF nog aan tafel zit en Suriname geld leent om de OMO’s te financieren, de banken rente te betalen en ze rijker te maken. Wat als het IMF stopt en vertrekt? Simpel, dan heeft Suriname niet genoeg geld om de OMO’s in stand te houden. Wat gebeurt er dan? Het systematisch afromen van de SRD met OMO’s en certificaten zal niet langer mogelijk zijn, omdat er onvoldoende geld is om dit te blijven doen. Suriname verdient immers nog steeds te weinig en geeft steeds meer uit, onder andere aan import, als *import junkie*!
En wat gebeurt er dan? Dan gaat de SRD-koers stijgen, de SRD verliest aan waarde, inflatie stijgt, koopkracht neemt weer af, vakbonden worden boos (want ze kunnen niet rekenen), stakingen volgen, hogere lonen worden geëist, wat meer SRD’s in omloop betekent. En dus gaat de SRD-koers weer omhoog, enzovoort. Dus zonder een 2e IMF-programma is de *import junkie* dood en gaat de koers naar 50 of hoger.
VES en pres: één pot nat, ze vertellen jullie dit allemaal niet?
Zij die het college verder willen volgen, kunnen hier verder lezen. Chan en VES, zeker doen: een tekort op de overheidsbegroting in een ontwikkelingsland kan verstrekkende economische gevolgen hebben, met aanzienlijke invloed op zowel de binnenlandse economie als de waarde van de nationale munteenheid. Wanneer een land te maken heeft met een begrotingstekort en daarnaast afhankelijk is van buitenlandse importen, worden deze effecten nog meer uitgesproken.
Economische gevolgen van een begrotingstekort
1. Verhoogde staatsschuld: een begrotingstekort betekent dat de uitgaven van de overheid groter zijn dan de inkomsten. Om dit tekort te dekken, lenen overheden vaak geld, wat leidt tot een stijgende staatsschuld. Dit kan op de lange termijn een grotere financiële last betekenen, aangezien meer budget besteed moet worden aan het aflossen van de schuld en rentebetalingen, in plaats van aan sociale dienstverlening en infrastructuur. Een import junkie heeft het druk met haar verslaving. Die heeft geen tijd om export te stimuleren of andere goede ideeën te implementeren. Junkies hebben het altijd druk met hun volgende shot drugs; zo is Suriname ook.
2. Bezuinigingen en belastingen: om het tekort te verkleinen, kunnen overheden gedwongen worden om te bezuinigen op uitgaven of om belastingen te verhogen. Bezuinigingen kunnen de economische groei afremmen, vooral wanneer essentiële uitgaven zoals onderwijs en gezondheidszorg worden verminderd. Verhoogde belastingen kunnen de koopkracht van burgers verlagen en leiden tot een daling van de consumptie. Suriname is een apart land, een belastingparadijs voor de rijken en een belastinghel voor de armen. Waarom voert de regering niet een stevige onroerendgoedbelasting in op de geweldig grote huizen in Suriname?
Denk aan de btw-invoering, moordend voor de armen en koopkracht-vernietigend. Maar stevige belastingen heffen op bijvoorbeeld onroerend goed, een makkelijk te heffen belasting, doet men niet. Zie hier hoe corrupt men denkt en zo het arme volk laat opdraaien voor de rijke stinkerds.
3. Inflatie: overmatig lenen of het drukken van extra geld om het tekort te financieren, kan leiden tot inflatie. Wanneer overheden te veel geld bijdrukken, daalt de waarde van de munteenheid, waardoor de kosten van goederen en diensten stijgen. Dit kan de koopkracht van burgers verder onder druk zetten, vooral als de inflatie snel stijgt. De regering van de VHP, onder leiding van president Chan, drukt geen geld bij. Hij heeft een andere route gevonden; hij leent omdat het IMF aan tafel zit bij de Surinaamse bami. Eigenlijk doet hij hetzelfde: hij zadelt de volgende generatie Surinamers, de ongeboren Surinamer, op met een grotere schuldenlast. Hij gebruikt andere gerechten, maar is net zo’n koekenbakker als de vorige regeringen.
Gevolgen voor de munteenheid bij hoge importen
1. Afname van de valutareserves: wanneer een land overmatig importeert zonder voldoende te exporteren, daalt de voorraad van vreemde valutareserves. Dit komt doordat buitenlandse leveranciers betaald moeten worden in hun eigen valuta, waarvoor het land vreemde valuta nodig heeft. Een vermindering van deze reserves kan leiden tot moeilijkheden bij het nakomen van internationale verplichtingen en kan de kredietwaardigheid van het land aantasten.
2. Devaluatie van de munteenheid: een tekort aan vreemde valuta door hoge importdruk kan leiden tot devaluatie van de nationale munteenheid. De vraag naar vreemde valuta overstijgt het aanbod, wat de wisselkoers drukt en de lokale munteenheid minder waardevol maakt. Een devaluatie maakt geïmporteerde goederen duurder, wat inflatie kan aanwakkeren en de economische situatie verder kan verslechteren.
3. Verslechtering van de handelsbalans: bij een zwakke munteenheid kunnen exporten weliswaar aantrekkelijker worden voor buitenlandse markten, maar als het land geen effectieve exportindustrie heeft om van deze situatie te profiteren, blijft de handelsbalans ongunstig. Bovendien worden essentiële importen, zoals brandstof en grondstoffen, duurder, wat de productiekosten binnen het land verhoogt en verdere economische stress veroorzaakt. De handelsbalans van Suriname is het probleem. Er wordt te veel geïmporteerd om het volk zoet te houden, met dadels en druifjes, maar dit is niet duurzaam. De importjunkie komt tot uiting in de handelsbalans.
Conclusie
De combinatie van een overheidsbegrotingstekort en een zware afhankelijkheid van importen zonder voldoende buitenlandse inkomsten kan leiden tot significante economische uitdagingen voor een ontwikkelingsland. Dit kan een neerwaartse spiraal veroorzaken van waardeverlies van de munteenheid, stijgende inflatie en groeiende staatsschulden. Voor een duurzame oplossing moeten dergelijke landen niet alleen hun begrotingsbeheer verbeteren, maar ook strategieën ontwikkelen om hun economieën te diversifiëren en de exportcapaciteit te vergroten. Dit kan helpen om weerbaarder te worden tegen externe economische schokken en de algehele economische stabiliteit te verbeteren.
Surinamers, zodra u een kans krijgt, wissel uw SRD om in EUR of US$. De SRD is en blijft een fantoommunt; het is zelfs minder waard dan wc-papier. Aan wc-papier heeft u tenminste nog iets, aan de SRD heeft u niets. Als u Suriname wilt begrijpen en uw financiële situatie goed wilt plannen, verwijs ik u naar dit eerdere artikel van mij. Deze to-do lijst van de president is waar u zich op moet focussen. Chan is niet in staat, terwijl hij al 4,5 jaar op honeymoon is, u een sluitende economische oplossing aan te bieden. Ook hij heeft zo zijn verslavingen, als u begrijpt wat ik bedoel!
Iedere partij die maar loopt te kraaien over transparantie, “kenki systeem” en andere larie, en niet kan uitleggen wat ze gaan doen als het IMF Suriname verlaat, moet u per direct van uw stoep verwijderen!
Dus Suriname, annuleer die Rolls-Royce-bestelling, stop met het eten van de luchtgebakken koekjes van de VES en de PRES, en bereid u voor op een tweede IMF-programma. Van het eerste heeft u al een flinke pakslaag gehad; van het tweede verwacht ik dat ze zout in uw wonden gaan smeren.
Dr. Ashwin Ramcharan RO
