De SLM is van alle Surinamers. Iedereen heeft een mening en suggestie, vaak ook niet gehinderd door enige kennis. Luchtvaart spreekt tot ieders verbeelding, iedereen wil reizen en heeft verstand van reizen en men komt daardoor in de verleiding om emotioneel en gepassioneerd een mening te hebben over de SLM en de luchtvaart. En hier schuilt ook meteen het gevaar in, men ziet niet wat het echte probleem is en dus komt men ook niet met de juiste oplossing.
Johan Cruijff zei weleens: “Je ziet het pas als je het door hebt”. Dus je moet het eerst goed door hebben wat de problemen zijn in plaats van onderbuik en emoties te laten spreken zoals de president in De Nationale Assemblee (DNA) uitspraken deed over zijn geloof in de huidige SLM.
Wat is het probleem van de SLM en bij de SLM? Er zijn oorzaken van het probleem van de SLM en er zijn barrières bij het oplossen van het probleem bij de SLM. Het probleem is verlies, veel verlies al jaren.
De oorzaken van het probleem: de SLM heeft een businessmodel en concept die niet werken, SLM opereert vanuit een land met inwoners met weinig koopkracht die dus weinig te besteden hebben aan reizen en het land heeft vooral VFR-reizigers die niet voldoende zijn voor veel vervoer. Er zijn weinig business reizigers. En de aandeelhouder heeft geen geld om te investeren in een nieuwe strategie.
De barrières bij het oplossen: het management en de Raad van Commissarissen (RvC) zijn niet kundig om een doorbraakstrategie te ontwikkelen, het personeel is niet gewend om concurrerende service te leveren en de vakbonden houden de organisatie in een verlammende wurggreep. De politiek doet er vaak een schepje bovenop belast – met hun zogeheten accommodatiebeleid – de SLM met onkundige medewerkers.
De combinatie van en wisselwerking tussen oorzaken en barrières maken dat de SLM nooit verder is gekomen dan waar die nu is. Door de mythes en fabeltjes die rond de SLM bestaan, is men ook alle zicht op de realiteit kwijt zoals ook de president – in DNA – dacht dat het goed zal gaan met de SLM omdat IPB en upgrade aan banden worden gelegd. Denk aan Cruijff, je moet eerst doorhebben.
Mythe-fabel 1
De SLM is nu kapot vanwege de NDP. Nee, de SLM is altijd kapot geweest, omdat het businessmodel kapot is. De NDP heeft het helaas ook niet kunnen repareren evenmin als voorgaande regeringen. De SLM maakte gemiddeld al US$ 5 miljoen verlies per jaar in de periode 2005-2010. Na 2010 is het gewoon doorgegaan met verlies maken.
Mythe-fabel 2
Te veel IPB-reizen maken de airline kapot. Dit is niet de hoofdreden van het grote verlies. Hoogstens heeft hiermee de service naar commerciële passagiers een deuk opgelopen.
Mythe-fabel 3
SLM is een nationale trots en dus moet die bestaan. Dit is een sprookje dat achterhaald is. Er zijn verschillende airlines in de wereld die van nationaal naar privaat bezit zijn gegaan of zijn zelfs opgeheven zonder dat het land hinder ondervond in zijn trots.
Mythe-fabel 4
Zonder de SLM gaan de tarieven omhoog. De tarieven op de mid-Atlantische route zijn ondanks de aanwezigheid van de SLM heel hoog, misschien dankzij de SLM. De mid-Atlantische route is een lucratieve markt dus er zullen makkelijk nieuwe concurrenten naast de KLM komen en de tarieven kunnen zelfs lager worden. Idem in de regio.
De oplossing is voorbij de mythes en fabels kijken naar de SLM en werken aan een strategisch nieuw businessmodel, en dat is niet alleen de huidige SLM failliet verklaren en met een nieuwe NV weer hetzelfde doen. Je hebt wel kundige managers en RvC nodig die dat strategisch nieuw businessmodel kunnen ontwikkelen in plaats van alleen een herstelplan maken, herstellen? Herstellen naar welk niveau, naar welk jaar?
De airline maakte afgelopen 20 jaar geen winst dus herstellen naar waar? Het moet dus niet gaan om een herstelplan, maar om een strategisch nieuw businessmodel* ontwikkelen en dat wil zeggen onder andere het ontwikkelen van een uitgekiend netwerk met een hub, het ontwikkelen van de passagier- en cargo-markt en het aanjagen van de toerismecapaciteit in Suriname. Dit vraagt om veel kapitaal en know how.
Suriname zelf heeft niet genoeg kapitaal om een airline te ontwikkelen die in het begin veel cash gaat opmaken dus moeten er externe kapitaalkrachtige partijen gezocht worden die wel belang zien om in Suriname en SLM te investeren. Dat zijn geen investeerders die alleen ROI zoeken, maar strategische partners die meerwaarde zoeken en dan kom je al gauw bij een krachtige airline. Weten de huidige directie en RvC-leden naar welke airlines ze moeten kijken en zoeken? Er zijn nu twee airlines die potentieel zeer interessant kunnen zijn voor Suriname en die voldoen aan de criteria: veel kapitaal, bezig met grote expansie en behoefte aan geografische dekking.
Ik ben benieuwd of de directie en RvC voorbij de mythes en fabels kunnen kijken en die potentiële airlines kunnen benaderen met een gedegen strategisch nieuw businessmodel en plan want die airlines geloven niet in Sinterklaas of fata morgana’s. Bij hun kan je niet komen met simpel wo set ing of met schimmigheden met NV’s.
Hikmat Mahawat Khan
Noot: door beperking in het aantal woorden ga ik graag in een vervolgartikel in detail in op het strategisch nieuw businessmodel.
