Het lijkt wel een massa-hysterie, hoewel de verkiezingen in 2020 alleen kunnen aantonen of de hysterie inderdaad “massaal” is. De “massa”-hysterie gaat over het vraagstuk van het leningenplafond. Morgen behandelt De Nationale Assemblee (DNA) een wetsvoorstel hierover. Laten we wetenschappelijk en niet emotioneel kijken naar het vraagstuk van leningen.
Het belangrijkste vraagstuk in economisch beleid is niet: mag ik geld lenen? Het belangrijkste vraagstuk is: hoe bevorder ik economische groei en een rechtvaardige verdeling van de welvaart. Dan komt de vraag: wat is een effectieve manier om dit beleid te financieren. Effectief betekent: hoe zorg ik dat de economische groei bereikt wordt en de leningen afgelost kunnen worden. Zo simpel is het en zo simpel is het uitgelegd in alle basistekstboeken over economie. Je hoeft niet als econoom afgestudeerd zijn om dit te begrijpen.
De “massa”-hysterie ‘wordt geleid door de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) die zich heeft opgeworpen als de “deskundige” stem voor economische vraagstukken. Die deskundigheid heb ik ter discussie gesteld in mijn kritiek op de VES. Zij heeft ondanks haar grote mond over haar expertise nooit een antwoord kunnen formuleren op die kritiek, waarvan de kern is dat haar economische visie gebaseerd is op een beperkte en eenzijdige theorie van monetarisme. Er zijn andere economische theorieën die staatsinterventie in het economische proces beargumenteren, met name de Keynesiaanse theorie, die met succes is toegepast in veel landen met een diepe economische crisis.
De VES laat zich niet leiden door feiten, maar door emoties, de emoties van een rechtse oppositie die politiek onder het mom van “deskundigheid” belijdt. De VES schrijft aan Abdoel: “Hoewel dat niet uit uw befaamde uitspraken blijkt, weet u drommels goed dat onze economie volledig uit evenwicht is gebracht en dat continuering van dit beleid onze economie rechtstreeks in een nieuwe crisis zal doen belanden.”
Vergelijk deze uitspraak met die van de deskundigen van het IMF in hun rapport over Suriname: “Suriname’s economy has stabilized and is expected to further improve. Real GDP grew by 1.7 percent in 2017 after two consecutive years of contraction, supported by higher gold production and a pickup in commodity prices. The unemployment rate has also declined. Inflation has subsided to single digits as the exchange rate has stabilized, and the current account deficit fell to almost zero in 2017 from its 2015 peak. Financial soundness indicators point to an improvement in the banking system, although important vulnerabilities remain. Recent indicators point to further improvements in economic activity this year. Real GDP growth is projected at 2 percent in 2018, followed by a gradual acceleration to 3 percent over the medium term.”
Hoe dan? Het IMF legt uit dat na een diepe economische crisis Suriname de weg naar boven heeft gevonden en onderbouwt dat met cijfers. Wat doet de VES? Die krijst en schreeuwt over hoe geweldig haar deskundigheid is, maar feitelijke onderbouwing van haar stelling dat de Surinaamse economie volledig uit evenwicht is gebracht, ontbreekt ten enenmale. Zie daar haar deskundigheid.
In de “massa”-hysterie worden domme dingen geroepen vanuit de gedachte dat in het land der blinden één oog koning is. Zo wordt Singapore in Suriname gepresenteerd als een voorbeeld voor goed economisch beleid. Guess what. Volgens het IMF was zijn buitenlandse schuld groter dan het bruto nationaal product: 114 procent van het bnp. Volgens het IMF is het percentage voor Suriname 76 procent. Hoe breng je in de discussie over schulden Singapore als een lichtend voorbeeld?
De hele heisa over de schuldenproblematiek is aan afleidingsmanoeuvre voor de werkelijke vraag: wat is jouw voorstel om de economische groei van Suriname te bevorderen en sociale rechtvaardigheid te bereiken. De VES stelt een Structureel Aanpassingsprogramma voor, maar komt niet met concrete voorstellen. Met concrete voorstellen bedoel ik: VES, vertel ons hoeveel ambtenaren je wilt ontslaan en welke subsidies met welk bedrag je omlaag gaat brengen. Als je die basisvragen niet kunt beantwoorden, hoe geweldig is dan je deskundigheid?
Het is mogelijk om een rationele discussie te voeren over economisch beleid: moet je als staat investeren in infrastructuur (wegen, waterleiding, elektriciteit, huisvesting) en laat je de investeringen in de productieve sectoren aan de particuliere sector, of zijn er andere modellen. Dat soort discussies zijn echte economische discussies in plaats van de emotionele hysterie die VES en kornuiten de afgelopen periode hebben laten zien.
Sandew Hira
