De topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds, Kristalina Georgieva, is in opspraak geraakt, omdat ze bij haar vorige werkgever, de Wereldbank, direct betrokken was bij het manipuleren van gegevens. De situatie in China werd – mede onder druk van toenmalig directeur Georgieva – mooier voorgesteld dan die eigenlijk was.
De kwestie draait om de jaarlijkse publicatie Doing Business van de Wereldbank, waarin alle landen worden gerangschikt op hun economische klimaat. Investeerders lezen daarin hoe makkelijk of moeilijk het is om zaken te doen in een bepaald land. Het gaat bijvoorbeeld om bureaucratie en belastingen.
In de editie van 2018 zou China zeven plaatsen zakken, van positie 78 naar 85. Georgieva en het kantoor van voorzitter Jim Yong Kim van de Wereldbank zorgden ervoor dat dat voorkomen werd, blijkt uit het onderzoeksrapport van advocatenkantoor WilmerHale, dat in opdracht van de ethische commissie van de Wereldbank moest achterhalen wie er betrokken waren bij zulke ingrepen.
Zelf onderzoek naar onjuistheden
Eerder had de Wereldbank zelf al uitgezocht welke feiten niet klopten in Doing Business. In 2018 waren dat gegevens over China, in de editie van 2020 om Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Azerbeidzjan.
Het IMF en de Wereldbank zijn zusterorganisaties en buren in de Amerikaanse stad Washington. Het fonds houdt zich bezig met financiële stabiliteit en de bank steekt geld in wederopbouw en ontwikkeling. Hun topmanagers moeten bestand zijn tegen de druk die landen uitoefenen als ze het ergens mee oneens zijn.
Doing Business 2018 kwam uit in oktober 2017 en in die periode was de Wereldbank op zoek naar extra financiering. Als die er niet kwam, kon de bank volgens Georgieva in grote problemen raken. Er waren hierover gevoelige onderhandelingen met China gaande, valt te lezen in het rapport.
Tegelijkertijd lieten Chinese functionarissen weten zich zorgen te maken over de positie van China in de ranglijst van de Wereldbank. Voorzitter Jim Yong Kim werd regelmatig benaderd over dit onderwerp en Georgieva werd er tijdens een diner op aangesproken door een Chinese functionaris. Als verantwoordelijke binnen de bank moest zij ervoor zorgen dat China’s economische hervormingen tot uitdrukking kwamen in het nieuwe rapport.
Dat gebeurde. Aanvankelijk werd overwogen om de gegevens van Hongkong en Taiwan bij China’s beoordeling te betrekken, maar dat ging toch te ver. Na de nodige e-mailwisselingen en urgente vergaderingen in de Wereldbank werd de beoordeling van China op bepaalde punten aangepast, waardoor het land zeven plaatsen steeg. Georgieva speelde hierbij een ‘sleutelrol’. Zij bedankte werknemers voor hun hulp bij het “oplossen van het probleem”.
Giftige cultuur
Volgens het onderzoeksrapport durfden werknemers hun hoogste bazen niet tegen te spreken, omdat er sprake was van een giftige werkcultuur binnen de Wereldbank.
De Amerikaanse voorzitter Jim Yong Kim vertrok in 2019 bij de instelling. Georgieva, een Bulgaarse econoom die in 2019 Christine Lagarde opvolgde als directeur van het IMF, zegt op de IMF-website dat ze het “fundamenteel oneens is met de bevindingen en interpretaties van het onderzoek”.
Binnen het IMF worden de uitkomsten besproken. Omdat deze kwestie het vertrouwen in de Wereldbank heeft geschaad, heeft de instelling besloten om helemaal te stoppen met de invloedrijke serie Doing Business.
Trouw
