De Amerikaanse president Donald Trump vierde zijn overwinning in een toespraak tot het Congres op dinsdag, waarbij hij werd geconfronteerd met boegeroep en onderbrekingen van enkele Democratische parlementariërs die borden omhoog hielden en halverwege de speech uit protest de zaal verlieten.
De partijpolitieke verdeeldheid weerspiegelde de onrust die Trumps eerste zes weken in functie kenmerkte, waarin hij het Amerikaanse buitenlandbeleid op zijn kop zette, een handelsoorlog met nauwe bondgenoten ontketende en het federale personeelsbestand drastisch inperkte.
De avondtoespraak, zijn eerste voor het Congres sinds zijn aantreden op 20 januari, volgde op een tweede dag van onrust op de financiële markten nadat hij ingrijpende nieuwe tarieven had opgelegd aan Mexico, Canada en China.
“Beste medeburgers, Amerika is terug,” begon Trump, terwijl hij een staande ovatie kreeg van zijn Republikeinse partijgenoten. “Ons land staat op de drempel van een comeback zoals de wereld nog nooit heeft gezien, en misschien nooit meer zal zien.”
Democraten hielden borden omhoog met teksten als “Geen koning” en “Dit is NIET normaal”. Ongeveer dertig Democraten verlieten de zaal minder dan een uur na de start van Trumps toespraak.
Een congreslid uit Texas, Al Green, werd uit de zaal verwijderd nadat hij weigerde te gaan zitten. “De voorzitter geeft de sergeant-at-arms nu de opdracht om de orde te herstellen. Verwijder deze heer uit de zaal,” zei de Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, nadat hij de Democraten had gewaarschuwd zich aan de regels te houden.
Green, die met zijn wandelstok naar Trump zwaaide, leek te roepen dat Trump geen mandaat had gewonnen bij de verkiezingen in november, nadat de president had opgeschept over de overwinningen van de Republikeinen. Terwijl hij werd weggeleid, zongen enkele Republikeinen spottend: “Nah, nah, nah, nah, hey, hey, goodbye.”
Trump, van nature een politieke vechter, leek te genieten van de confrontaties.
“Ik kijk naar de Democraten voor mij en besef dat er absoluut niets is wat ik kan zeggen om hen gelukkig te maken, hen te laten opstaan, glimlachen of applaudisseren,” zei hij na de verwijdering van Green.
Trump sprak in het Huis van Afgevaardigden, waar wetgevers zich ruim vier jaar geleden nog in angst schuilhielden toen een menigte van zijn aanhangers het Capitool bestormde in een mislukte poging om de verkiezingsoverwinning van Democraat Joe Biden in 2020 ongedaan te maken.
De president prees miljardair Elon Musk en zijn zogenoemde Departement voor Overheidsefficiëntie, dat meer dan 100.000 federale werknemers heeft ontslagen, miljarden dollars aan buitenlandse hulp heeft geschrapt en hele overheidsinstanties heeft gesloten.
Trump schreef Musk toe “honderden miljarden dollars aan fraude” te hebben blootgelegd, een claim die ver boven eerdere schattingen van de regering ligt.
Meer tarieven op komst
Trump kondigde aan op 2 april wederzijdse tarieven in te voeren, een maatregel die de financiële markten waarschijnlijk verder zal verstoren. “Andere landen gebruiken al tientallen jaren tarieven tegen ons, en nu is het onze beurt om ze tegen hen te gebruiken,” zei hij.
Veel Republikeinen bleven bij dit punt zitten, wat aangeeft hoe verdeeld zijn partij is over de tarieven.
Trumps invoerrechten van 25 procent op Mexico en Canada – twee van Amerika’s nauwste bondgenoten – en een extra 10 procent op Chinese importen zorgden voor toenemende zorgen bij investeerders over de economie. De Nasdaq Composite is inmiddels meer dan 9 procent gedaald sinds zijn recordslot op 16 december, dicht bij de 10 procent daling die als een marktcorrectie wordt beschouwd.
De financiële markten stabiliseerden zich terwijl Trump sprak. De dollar en de Amerikaanse aandelenfutures herstelden enigszins. De dollar steeg met ongeveer 0,2 procent ten opzichte van de euro. De S&P 500-futures stegen met 0,4 procent.
Slechts één op de drie Amerikanen keurt Trumps aanpak van de kosten van levensonderhoud goed, volgens een peiling van Reuters/Ipsos. Dit vormt een potentieel risico, aangezien zijn tarieven de inflatie mogelijk verder kunnen aanwakkeren.
Wereldleiders volgden Trumps toespraak op de voet, een dag nadat hij alle militaire hulp aan Oekraïne had opgeschort. Deze beslissing volgde op een gespannen confrontatie in het Oval Office, waarin Trump de Oekraïense president Volodymyr Zelensky fel bekritiseerde voor draaiende camera’s.
De pauze in militaire hulp bedreigde de Oekraïense verdediging tegen Rusland, dat drie jaar geleden een grootschalige invasie lanceerde, en bracht Europese leiders in paniek die vrezen dat Trump de VS te veel richting Moskou beweegt.
Hoewel Trump Oekraïne eerder verantwoordelijk leek te houden voor het conflict, wees een nieuwe peiling van Reuters/Ipsos uit dat 70 procent van de Amerikanen – waaronder tweederde van de Republikeinen – Rusland als de grootste schuldige ziet.
Belastingverlagingen
Trump riep het Congres op om zijn belastingverlagingen uit 2017 te verlengen. Republikeinen in het Congres hebben een omvangrijk plan van 4,5 biljoen dollar voorgesteld dat niet alleen de belastingverlagingen verlengt, maar ook de grensbeveiliging aanscherpt en massale deportaties financiert.
Het voorstel behelst 2 biljoen dollar aan bezuinigingen over een periode van tien jaar, mogelijk met besparingen op onderwijs, gezondheidszorg en andere sociale voorzieningen.
Republikeinen beweerden in 2017 dat de belastingverlagingen zichzelf zouden terugbetalen door economische groei te stimuleren. Maar het onafhankelijke Congressional Budget Office schat dat de veranderingen het federale begrotingstekort met bijna 1,9 biljoen dollar hebben vergroot over tien jaar, zelfs als de positieve economische effecten worden meegerekend.
De onafhankelijke Commissie voor een Verantwoord Federaal Budget schat dat Trumps volledige belastingagenda – inclusief de afschaffing van belastingen op fooien, overwerk en sociale zekerheidsuitkeringen – tussen de 5 en 11,2 biljoen dollar kan kosten over een decennium.
Democraten hadden ambtenaren die door de bezuinigingen van het Departement voor Overheidsefficiëntie (DOGE) hun baan verloren of geen financiering meer kregen, uitgenodigd bij de toespraak om de schade te benadrukken die volgens hen wordt toegebracht aan de Amerikaanse bevolking.
Senator Elissa Slotkin uit Michigan, een voormalig CIA-agent, zal namens de Democratische Partij de officiële reactie geven.
First Lady Melania Trump werd tijdens de toespraak vergezeld door geselecteerde gasten, waaronder de familie van Corey Comperatore, een brandweerman die werd gedood door de schutter die Trump afgelopen juli licht verwondde met een kogel tijdens een campagnebijeenkomst in Butler, Pennsylvania.
Andere aanwezigen waren onder meer Marc Fogel, een geschiedenisleraar die in februari werd vrijgelaten uit detentie in Rusland.
