Paus Franciscus heeft het Jubeljaar van de Rooms-Katholieke Kerk ingeluid met de symbolische opening van de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek. Tijdens de kerstavondmis benadrukte hij dat dit bijzondere jaar bedoeld is om wereldwijd hoop te brengen.
“Wij allemaal hebben de taak hoop te brengen waar er geen hoop meer is”, hield hij de gelovigen voor. Hij dacht in het bijzonder aan mensen in oorlogssituaties, waar “kinderen neergemaaid worden met machinegeweren en bommen vallen op scholen en ziekenhuizen”.
Volgens hem moet iedereen hard werken daar hoop te brengen. “Dit is geen goede afloop van een film waar we passief op kunnen zitten wachten.”
Schone lei
De katholieke kerk houdt elke 25 jaar een Jubeljaar waarin verzoening centraal staat. In Rome worden tientallen miljoenen pelgrims verwacht die van de gelegenheid gebruikmaken om door een van Heilige Deuren in de stad te lopen om zo een volledige aflaat van zonden te krijgen. Daarmee zouden ze spiritueel met een schone lei kunnen beginnen.
Traditioneel staan hierbij de Heilige Deuren in de vier belangrijkste kerken van Rome centraal, maar dit jaar opent Franciscus ook een Heilige Deur in de Rebibbia-gevangenis in de stad, om zijn boodschap van vergeving te onderstrepen. Het is voor het eerst sinds de traditie in de middeleeuwen begon dat voor deze vorm is gekozen.
Sobere kerst in Bethlehem
In tegenstelling tot Rome was Kerstmis in Bethlehem dit keer opnieuw sober vanwege de oorlog in de regio. Waar normaal veel gelovigen op kerstavond langsgaan op de plek waar Jezus volgens de overlevering werd geboren in een stal, was er nu slechts een beperkt aantal bezoekers bij de nachtmis.
De grote kerstboom die normaal wordt opgetuigd ontbreekt en ook veel vrolijke kerstverlichting is er dit jaar niet. Patriarch Pizzaballa verwees in zijn overdenking naar het voortdurende conflict. Hij hoopt dat Kerstmis de belofte van betere tijden met zich meebrengt.
“De boodschap is: houd moed. Volgend jaar zal weer de kerstbomen, het leven, de mensen en de pelgrims brengen. Later we daar allemaal naartoe werken en in geloven.”
Op de Westelijke Jordaanoever, waar ook Bethlehem ligt, vielen eerder op de dag nog zeker acht doden bij een Israëlische inval in de stad Tulkarem. Volgens het Israëlische leger schoten militairen terug nadat het vuur op hen was geopend.
Afwachting in Syrië
In buurland Syrië gingen vandaag christenen in de hoofdstad Damascus de straat op om vrijheid van geloof te eisen van de nieuwe machthebbers in het land. Hoewel rebellenbeweging HTS heeft verzekerd dat alle etniciteiten en geloven in het land zullen worden gerespecteerd, vrezen velen dat het al-Qaida-verleden van de nieuwe leider Ahmed al-Sharaa weinig goeds belooft.
De christenen gingen de straat op omdat eerder op de dag in de stad Hama een grote kerstboom in brand was gevlogen. Hoewel onduidelijk is wie daarvoor verantwoordelijk was, vergroot het incident bij christenen de angst dat ze hun geloof straks niet meer vrijelijk mogen belijden. Kerkleiders hadden uit voorzorg al gezegd niet al te uitbundig feest te vieren.
De plaatselijke leider van HTS lijkt desalniettemin woord te houden: volgens hem was de kerstboom door buitenlanders in brand gestoken en kunnen de daders zware straffen verwachten. Hij beloofde de boom snel te vervangen. Ook werden HTS-patrouilles ingesteld om kerstvieringen te beschermen.
Bij een kerstviering in Damascus durfde een gelovige daarom toch voorzichtig optimistisch te zijn. Voor hem symboliseert de geboorte van Jezus dit jaar ook de geboorte van een nieuw Syrië. “We zijn zo blij. Dit jaar is het anders. We zijn gelukkig, we hebben overwonnen.”
In Oekraïne werd Kerstmis verstoord door een Russische aanval. Zeker één persoon kwam om het leven toen een Russische raket een appartementengebouw in Kryvy Rih verwoestte. Vijftien mensen raakten gewond, onder wie een vrouw die onder het puin bevrijd moet worden.
De uitzending van de kersttoespraak door president Zelensky was net bezig toen zijn geboorteplaats werd geraakt bij de aanval. Hij zei dat zijn landgenoten “alleen maar een kerstster willen zien als ze omhoog kijken, geen Iraanse drones en Russische raketten”.
Hij herinnerde eraan dat Oekraïne voor de tweede keer kerst op 25 december viert, niet meer op 7 januari zoals gebruikelijk in de christelijk-orthodoxe kerken. “Voor de tweede keer verenigt Kerstmis alle Oekraïners. We staan allemaal zij-aan-zij.”
