Welkom bij onze nieuwe rubriek “Wet & Wijsheid met Meester K”, waar Meester K elke keer een nieuw onderwerp binnen de juridische arena belicht. Van complexe wetten tot actuele gerechtelijke vraagstukken. Ook scripties van afgestudeerden worden nader belicht om meer licht te werpen op juridische onderwerpen. Meester K zal met elk artikel een venster openen naar een beter begrip van de juridische wereld. Het onderwerp deze keer is: “Erkenning van niet-biologische kinderen door een gehuwde man”.
Universiteitsinstituut Kinderrechten
Het Universiteitsinstituut Kinderrechten valt onder de Faculteit der Juridische Wetenschappen van de Anton de Kom Universiteit van Suriname. In 2002 werd het Universiteitsinstituut voor Kinderrechten (UK) opgezet.
Enkele belangrijke doelstellingen zijn:
Het bevorderen c.q. beoefenen van wetenschappelijk onderzoek op het onderwerp kinderrechten en het vergroten van wetenschappelijke kennis en inzichten omtrent kinderrechten onder de studenten en in de samenleving. Het UK stimuleert studenten om wetenschappelijk onderzoek te doen in kinderrechten en het resultaat ook te delen met de samenleving.
Onderzoek erkenning niet-biologische kinderen door de gehuwde man
Student V. Bhikhie heeft in 2023 een onderzoek gedaan naar erkenning van niet-biologische kinderen door een gehuwde man.
Zijn probleemstelling luidt als volgt:
In hoeverre is de erkenning van een niet-biologisch kind door een gehuwde man, dat in het gezin van de man is opgenomen, in het belang van het kind conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind?
Erkenning
Erkenning is een rechtshandeling, waarbij er juridische relaties gevormd worden tussen de erkenner en het te erkennen kind. De erkenner is dan mede-verantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van het kind. De Surinaamse wetgeving hanteert bij de erkenning de rechtshandeling theorie. Volgens deze opvatting is het niet relevant of de erkenner de biologische vader is.
De procedure van erkenning
Hierbij is de erkenner gehouden aan bepaalde voorwaarden. Bij deze procedure zijn er nietigheidsgronden opgenomen. Een nietigheidsgrond verbiedt de gehuwde man om kinderen te erkennen. Deze nietigheidsgrond heeft een rechtsontwikkeling ondergaan. De rechter heeft in een zaak op basis van het recht op family life de erkenning door een gehuwde man, die zijn buitenechtelijk kind wenste te erkennen, toegelaten. Hierbij is het belang van het kind doorslaggevend geweest.
Het concept Nieuw Burgerlijk Wetboek van Suriname (NBW) heeft met betrekking tot deze nietigheidsgrond ook een ontwikkeling gehad in artikel 204 lid 1 sub e NBW, waarbij het voornoemde vonnis in het artikel wordt geïmplementeerd. Dit artikel geeft aan dat de gehuwde man een kind mag erkennen, indien hij de biologische vader is en een hechte band met het kind heeft. Verder moet de erkenning in het belang van het kind zijn.
Een natuurlijk kind (niet erkend) heeft van rechtswege de staat van een natuurlijk kind van de moeder. De familierechtelijke betrekkingen tussen het kind en de moeder blijven onverhinderd na de erkenning; dus zij komen niet in een nadelige positie tegenover elkaar te staan.
Het hoofdelijke rechtsgevolg van erkenning
Tussen het kind en de erkenner ontstaat er een familierechtelijke betrekking. Belangrijke gevolgen zijn dat het kind ook van de erkenner kan erven en dat de erkenner juridische besluiten voor het kind kan nemen.
Erkenning in Nederland komt in grote lijnen overeen met Suriname. Nederland hanteert ook de rechtshandelingstheorie. De gehuwde man is ook volgens het Nederlands Burgerlijk Wetboek (NedBW) gehouden tot het erkennen van zijn buitenechtelijke kinderen, indien hij een hechte relatie heeft met het kind. Een belangrijke rechtsontwikkeling is dat vrouwen ook kinderen mogen erkennen.
Noch het Burgerlijk Wetboek van Suriname (huidige en concept) noch dat van Nederland biedt de mogelijkheid aan de gehuwde man om een niet-biologisch kind te erkennen.
Adoptie
Bij adoptie moet allereerst het belang van het kind dienen. Adoptie biedt de mogelijkheid om een kind in een ander gezin op te nemen en op te voeden als een eigen kind, waarbij er familierechtelijke betrekkingen ontstaan tussen de adoptanten en het kind. Een ongewenst rechtsgevolg na de adoptie is dat de familierechtelijke betrekkingen tussen de oorspronkelijke ouders en de geadopteerde worden beëindigd.
Informele adoptie
Dit geschiedt in gevallen, waarbij (aangenomen) kinderen feitelijk worden aangenomen en verzorgd door een ander gezin zonder dat er een formele of juridische afspraak gemaakt wordt. De Surinaamse samenleving kent deze kinderen als kweekkinderen.
Het nadelige van de informele adoptie is, dat het gezin geen juridische besluiten kan nemen voor het aangenomen kind. Zou de gehuwde man van het gezin niet belet zijn door de wetgeving, dan kon hij het aangenomen kind wel erkennen en als wettelijke vertegenwoordiger was hij instaat besluiten te nemen.
Bij adoptie en erkenning staan het belang van het kind primair. Er wordt nagegaan of de erkenning van een niet-biologisch kind door een gehuwde man het belang van het kind dient, volgens het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Het gezin is de kern van een maatschappij en een harmonische, gelukkige en stimulerende gezinsomgeving is van essentieel belang voor de psychische, fysieke en maatschappelijke ontwikkeling van het kind, zodat het kind zich in de toekomst zelfstandig kan ontplooien.
De gewenste vorm van erkenning bevat de navolgende kinderrechten; het belang van het kind wordt primair in overweging genomen, het recht op een gezin en het recht op een bepaalde adequate levensstandaard. Na de erkenning komt het kind komt in een gezin terecht dat hem of haar alle voorzieningen kan bieden die hij of zij zou missen.
Erkenning zorgt ervoor dat het kind familierechtelijke betrekkingen creëert met de erkenner, die niet de biologische vader hoeft te zijn, terwijl het kind deze betrekkingen behoudt met de biologische moeder. Kinderen genieten van meerdere voordelen, hebben meer rechtszekerheid en worden beter voorbereid op de maatschappij wanneer zij in een stabiel gezin of een gezonde leefomgeving opgroeien en hun belangen worden ook beter gediend.
Op basis van het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat de erkenning van een niet-biologisch kind door een gehuwde man, dat is opgenomen in het gezin van de man, wel in het belang van het kind is conform de artikelen 3, 9, 16, 20 en 27 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind
De Surinaamse wetgeving verbiedt de gehuwde man om een aangenomen kind te erkennen, alhoewel dat in het belang van het kind kan zijn. Om deze vorm van erkenning te realiseren, is het aanbevolen om binnen de wet- en/of regelgeving een voorziening te treffen, daar de IVRK aangeeft dat wetten en procedures vatbaar zijn voor wijzigingen, ter behartiging van de belangen en rechten van het kind. Er kan een rechter worden toegewezen om deze vorm van erkenning per geval te honoreren of af te wijzen. De rechter zal hierbij de belangen van het kind, de moeder, de erkenner en het gezin tegenover elkaar moeten afwegen.
Indien je vragen en suggesties hebt voor onderwerpen voor Meester K, kun je die gerust mailen naar: meesterksh@gmail.com
