De verkiezingen van mei 2025 mogen niet in gevaar komen. Met deze visie voor ogen hebben de vijf fracties in De Nationale Assemblee (DNA) gisteren gezamenlijk een nieuwe initiatiefwet ingediend, gericht op wijzigingen in zowel de Kiesregeling als de Grondwet. Suriname wordt gelijkgesteld aan één kiesdistrict, waarbij DNA-leden landelijk gekozen zullen worden.
Ze zijn unaniem overeengekomen dat er wordt afgestapt van een districtenstelsel naar een landelijk evenredigheidsstelsel, waarbij DNA-leden gekozen worden op basis van het grootste gemiddelde en voorkeursstemmen. De initiatiefwetten zijn ondertekend door de fractieleiders Asis Gajadien (VHP), Rabin Parmessar (NDP), Obed Kanapé (ABOP/PL), Gregory Rusland (NPS) en Ronny Asabina (BEP).
Historische dag
Gajadien geeft aan dat deze dag als historisch gekenmerkt kan worden. De fracties stonden voor een keuze, waarbij een besluit genomen moest worden over de politieke inrichting van het bestuur van het land. Het was bekend dat de diverse politieke organen verschillende zienswijzen hadden.
Het niet in gevaar brengen van de verkiezingen van 2025 heeft ertoe geleid dat de fracties hebben besloten de handen ineen te slaan en een nieuw gezamenlijk voorstel in te dienen. In dit nieuwe concept zijn minimale wijzigingen opgenomen. “Laten we onze democratie verder versterken,” zegt hij, en voegt er meteen aan toe dat een burger niet alleen het recht heeft om te stemmen, maar dat diens stem evenveel waard is als stemmen van andere burgers.
Geen vertraging
Parmessar voerde aan dat Suriname een jonge republiek is waarin men voortdurend op zoek is naar bestuurlijke vernieuwingen. Hij benadrukt dat men maandenlang bezig is geweest om tot dit punt te komen, waarbij de voorzitter van het parlement, Marinus Bee, ook intern bezig was met deskundigen.
De NDP-fractie heeft op 4 juli een initiatiefwet ingediend, omdat ze geen concrete stappen zag die in dit kader werden genomen vanuit de regering. Hij was blij te zien dat de overige fracties ook voorstellen indienden. Met de fracties onderling en de leiding van DNA is altijd gezocht naar modellen om te garanderen dat de verkiezingen uiterlijk op 25 mei 2025 zouden worden gehouden.
Parmessar voert verder aan dat een landelijk evenredigheidsstelsel ook nadelen heeft. Daarom is de NDP-fractie geen voorstander daarvan. De NDP-fractie is voorstander van het inkorten van de recesperiode om deze wet te behandelen. Het is een politieke toezegging die wordt gedaan en die mag volgens hem geen vertraging oplopen.
Districten mogen niet vergeten raken
De fractievoorzitter van de ABOP geeft aan dat partijen elkaar in het belang van de samenleving hebben kunnen vinden om het hoogste goed in de Grondwet te waarborgen: de vrijheid van elke Surinamer om te kiezen en de vrijheid om een mening te hebben. De gedachtegang van de ABOP is dat wanneer de ene meer vrijheid heeft, dit niet ten koste mag gaan van de andere.
Kanapé merkt op dat dit niet het einde is, maar een nieuwe samenstelling van de vertegenwoordiging van het volk betreft. De ABOP/PL-fractie pleit ervoor dat dit consensusmoment zowel in het nationaal als in het regionaal bestuur wordt opgenomen. Deze verschuiving mag er niet toe leiden dat bepaalde gebieden in het land vergeten worden door de nieuwe orde die zal ontstaan als gevolg van deze landelijke evenredigheid. Het mag niet zo zijn dat de districten Sipaliwini, Brokopondo, Para en zelfs Coronie vergeten worden.
Verdere inrichting is noodzakelijk
Rusland zegt dat ze op een belangrijk punt zijn beland in de geschiedenis van Suriname. De grote veranderingen zijn in 1987 gemaakt, waarbij beloftes werden gedaan om zo snel mogelijk te werken aan aanpassing en bijstelling van het systeem. De zaak is in een stroomversnelling geraakt na de uitspraak van het Constitutioneel Hof. De NPS heeft eerder ook te kennen gegeven voorstander te zijn van een landelijk evenredigheidsstelsel.
Hij is blij dat men gezamenlijk tot een besluit heeft kunnen komen in het belang van land en volk. De verkiezingen op regionaal niveau zijn belangrijk voor de NPS-fractie. De ontwikkeling van gebieden ver buiten Paramaribo moet volgens hem ter hand genomen worden. Er moeten regelgeving en wetgeving komen om ervoor te zorgen dat het hele land zich ontwikkelt. Geen enkel gebied mag achtergelaten worden. De verdere inrichting van de staat moet nog plaatsvinden.
Macht dichterbij het volk brengen
Asabina is van mening dat het parlement een voorhoederol dient te vervullen wanneer het gaat om vorm en inhoud geven aan de democratie. Met deze opstelling van het parlement is de BEP-fractie van mening dat zij haar verantwoordelijkheid kent in deze. Met consensus is een mijlpaal bereikt binnen de geschiedenis.
BEP gaat er ook voor en Asabina voegt er meteen aan toe dat landelijke evenredigheid niet de eerste keuze was van de BEP. Vanwege het algemeen belang heeft de BEP haar hoofd gebogen voor dit besluit van het parlement. De BEP gaat ervan uit dat men het besef heeft van het belang en de noodzaak van regionaal bestuur. Tijdens de behandeling zal een amendement worden ingediend om het lokaal bestuur te versterken en zo de macht dichterbij het volk te brengen.
