Specialisten van het UMC Utrecht hebben voor het eerst in Nederland succesvol een volledig kunsthart bij een patiënt met zeer ernstig hartfalen geïmplanteerd. De operatie is onderdeel van een langdurig en internationaal onderzoeksproject om een betrouwbaar alternatief voor donorharten te vinden.
“In Nederland is een groot tekort aan donorharten”, zegt Linda van Laake. Zij is als cardioloog nauw bij het project betrokken en verantwoordelijk voor de begeleiding van de proefpatiënt. “Dit kunsthart helpt niet alleen mensen die te lang moeten wachten op een donorhart, het heeft ook de potentie om mensen te helpen die de transplantatie van een normaal donorhart niet zouden overleven.”
Patiënten met een donorhart moeten immers zware medicijnen slikken om het afweersysteem te onderdrukken. Dat is om te voorkomen dat het lichaam het nieuwe hart afstoot.
“Dat kan problematisch zijn voor mensen die bijvoorbeeld kanker hebben gehad. Zij kunnen simpelweg niet zonder een sterke weerstand”, zegt Van Laake. “Bij dit kunsthart is zware medicatie echter niet nodig. En dit is veel beter voor de weerstand en vermindert de kans op infecties.”
De proefpatiënt, een 54-jarige man, maakt het goed, hij was binnen twee dagen van de intensive care.
Vier jaar voorbereiden
Cardiothoracaal chirurg Faiz Ramjankhan verrichtte samen met een omvangrijk team de “ontzettend spannende operatie”, na vier jaar van voorbereidingen. “Met ons team zijn we sinds 2017 bezig om de implantatie van een kunsthart mogelijk te maken in het kader van onderzoek. Met het hele team hebben we de afgelopen maanden specifieke trainingen gevolgd om deze operatie, die lijkt op een harttransplantatie, uit te voeren.”
Het is een van de redenen waarom de ontwikkelaar van het kunsthart, het Franse biomedische bedrijf Carmat, UMC Utrecht heeft gekozen als partner in Nederland. “We zijn trots om als een van de eerste centra deel uit te mogen maken van de studie die deze nieuwe kunstharttechnologie onderzoekt.” Wereldwijd zijn er nu in het kader van dit onderzoek 30 van deze kunstharten geplaatst.
Het Utrechtse team gaat onderzoeken hoe dit kunsthart betrouwbaar genoeg kan worden voor langdurig gebruik. Tijdens het eerste onderzoek in Frankrijk (van 2013 tot 2015) werd bij vier patiënten een kunsthart van Carmat geïmplanteerd. Deze patiënten hadden eindstadium en onomkeerbaar hartfalen, en vanwege meerdere aandoeningen een hoog risico op een plotselinge dood.
“De gemiddelde overlevingsduur van deze vier patiënten was 164 dagen na de implantatie. In de eerste jaren overleden enkele patiënten ten gevolge van technische problemen. Daarop is het apparaat aangepast”, vertelt Van Laake.
Binnen het huidige onderzoek, dat is begonnen in 2016, hebben inmiddels vijftien patiënten het kunsthart van Carmat gekregen in ziekenhuizen in Frankrijk, Tsjechië, Denemarken en Kazachstan.
De gemiddelde levensduur van patiënten is 216 dagen. Voor zeven van hen was dat voldoende tijd om in aanmerking te komen voor een donorhart en opnieuw een harttransplantatie ondergaan.
Kunsthart dat langer meegaat
Tot nu toe was de maximale extra levensduur van een patiënt met dit kunsthart twee jaar. Van Laake: “We zien dus progressie. Wij denken dat dit hart veel langer gebruikt kan worden. We willen dit verder onderzoeken en zijn nu bezig met het werven van fondsen voor dit onderzoek.”
Voor het onderzoek zijn twintig proefpersonen uit verschillende landen nodig. In Nederland zullen naar verwachting drie patiënten meedoen. De medisch-ethische toetsingscommissie van het UMC Utrecht heeft de studie goedgekeurd.
NOS
